Kupa e Botës 2022: Si i ka trajtuar Katari punëtorët e huaj?

Tifozët e futbollit që së shpejti do të mbërrijnë në Katar për finalet e Kupës së Botës do të qëndrojnë në hotele dhe do të shikojnë ndeshjet në stadiume të ndërtuar nga dhjetëra mijëra punëtorë emigrantë.

Katari është vënë nën vëzhgim intensiv për mënyrën se si i trajton këta punëtorë.

Sa punëtorë të huaj kanë punuar në projektet e Kupës së Botës?

Katari ka ndërtuar shtatë stadiume për finalet e Kupës së Botës, si dhe një aeroport të ri, një sistem metroje, një seri rrugësh dhe rreth 100 hotele të rinj.

Një qytet i tërë është ndërtuar rreth stadiumit që do të presë ndeshjen finale.

Qeveria e Katarit thotë se vetëm për të ndërtuar stadiumet u punësuan 30,000 punëtorë të huaj. Shumica vijnë nga Bangladeshi, India, Nepali dhe Filipinet.

Sa punëtorë të huaj kanë vdekur në Katar?

Në shkurt 2021, The Guardian tha se 6,500 punëtorë emigrantë nga India, Pakistani, Nepali, Bangladeshi dhe Sri Lanka kishin vdekur në Katar që kur fitoi me ofertën e tij për organizimin e Kupës së Botës.

Numri bazohet në shifrat e dhëna nga ambasadat e vendeve në Katar.

Megjithatë, qeveria e Katarit ka thënë se totali është i rremë, sepse jo të gjitha vdekjet e regjistruara ishin të njerëzve që punonin në projekte të lidhura me Kupën e Botës.

Qeveria e Katarit tha se shumë nga ata që vdiqën kishin punuar në Katar për disa vite dhe mund të kishin vdekur nga pleqëria ose shkaqe të tjera natyrore.

Qeveria tha se të dhënat e saj të aksidenteve treguan se midis vitit 2014 dhe 2020 kishte 37 vdekje midis punëtorëve në kantieret e ndërtimit të stadiumeve të Kupës së Botës, vetëm tre prej të cilave ishin “të lidhura me punën”.

Megjithatë, Organizata Ndërkombëtare e Punës (ILO) thotë se ky është nënvlerësim. Katari nuk i numëron vdekjet nga sulmet në zemër dhe avarinë e frymëmarrjes si të lidhura me punën – edhe pse këto janë simptoma të zakonshme të ngritjes së lartë të temperaturës, të shkaktuar nga kryerja e punës së rëndë në temperatura shumë të larta.

Ajo ka përpiluar shifrat e veta për incidentet e lidhura me Kupën e Botës, të mbledhura nga spitalet e drejtuara nga qeveria dhe shërbimet e ambulancës në Katar.

Organizata thotë se vetëm në vitin 2021 vdiqën 50 punëtorë të huaj dhe më shumë se 500 të tjerë u plagosën rëndë, ndërsa 37,600 të tjerë pësuan lëndime të lehta deri në mesatare.

BBC Arabic ka mbledhur gjithashtu prova që thonë se qeveria e Katarit ka raportuar më pak vdekje në mesin e punëtorëve të huaj.

Si trajtohen punëtorët e huaj?

Që kur Katari fitoi në vitin 2010 të drejtat për të pritur Kupën e Botës, grupet e të drejtave të njeriut kanë kritikuar trajtimin ndaj punëtorëve të huaj.

Në vitin 2016, Amnesty International akuzoi kompanitë e Katarit për përdorimin e punës së detyruar.

Amnesty International tha se shumë punëtorë jetonin në strehim të mjerë, u detyruan të paguanin tarifa të mëdha rekrutimi, u mbajtën pagat dhe u konfiskuan pasaportat.

Që nga viti 2017, qeveria ka vendosur masa për të mbrojtur punëtorët e huaj nga puna në mot shumë të nxehtë, për të kufizuar orarin e tyre të punës dhe për të përmirësuar kushtet në kampet e punëtorëve.

Sidoqoftë, në një raport të vitit 2021, grupi i fushatës Human Rights Watch tha se punëtorët e huaj ende po vuanin nga “zbritje ndëshkuese dhe të paligjshme të pagave” dhe përballeshin me “muaj pagash të papaguara për orë të gjata pune rraskapitëse”.

Kompanitë e Katarit përdornin një sistem të quajtur “kafala”, sipas të cilit ata sponsorizonin punëtorë të huaj për të ardhur në vend, por më pas i pengonin ata të largoheshin nga puna.

Nën presionin e grupeve të tilla si ILO, qeveria e Katarit e hoqi praktikën, por Amnesty International thotë se kompanitë ende ushtrojnë presion mbi punëtorët për t’i ndaluar ata të ndryshojnë punëdhënës.

Çfarë ka thënë qeveria e Katarit për të drejtat e punëtorëve të huaj?

Duke punuar në bashkëpunim me ILO, qeveria e Katarit ka prezantuar një sërë reformash.

Këto përfshijnë një skemë të mbrojtjes së pagave të krijuar për të siguruar që punëdhënësit të paguajnë stafin e tyre në kohë.

Një zëdhënës i qeverisë i tha BBC-së se reformat e saj po përmirësojnë kushtet e punës së shumicës së punëtorëve të huaj në Katar.

“Është bërë përparim i rëndësishëm për të siguruar zbatimin efektiv të reformave,” tha zëdhënësi.

“Numri i kompanive që thyejnë rregullat do të vazhdojë të bjerë me marrjen e masave të zbatimit.”

Çfarë kanë thënë ekipet që marrin pjesë në Kupën e Botës?

Kjo çështje ka të ngjarë të mbetet në qendër të vëmendjes gjatë ndeshjeve.

FIFA u ka shkruar 32 ekipeve garues duke u thënë atyre që “tani të fokusohen në futboll”. Ajo tha se sporti nuk duhet “të tërhiqet zvarrë” në “betejat” ideologjike apo politike, apo “të japë mësime morale”.

Por si përgjigje, dhjetë shoqata evropiane të futbollit – përfshirë ato të Anglisë dhe Uellsit – thanë se “të drejtat e njeriut janë universale dhe zbatohen kudo”.

Ekipi australian i futbollit publikoi një video duke kritikuar Katarin për keqtrajtimin e punëtorëve emigrantë.

Lojtarët danezë do të veshin fanellë të zezë për të protestuar kundër të drejtave të njeriut në Katar. /Marrë nga BBC

Rruga Press