Indi: Rrufeja blu që ka vrarë mijëra njerëz
Marsin e kaluar, katër kopshtarë që punonin në një godinë në Gurgaon në një periferi pranë kryeqytetit indian, Delhi, u strehuan nën një pemë gjatë një rrebeshi. Brenda pak minutash, një blic portokalli u përplas në trung, e ndjekur nga një bubullimë. Rrufeja zakonisht zgjat më pak se një sekondë. Një rrufe çliron një energji prej 300 milion voltësh.
Të katër burrat ranë përtokë. Njëri prej tyre vdiq, ndërsa të tjerët mbijetuan me djegie. “Nuk mbaj mend se çfarë më ndodhi dhe si ndodhi. Brenda pak sekondash, gjithçka u shkatërrua”, tha një nga të mbijetuarit për një gazetë.
Kolegu i tij ishte një nga 2500 indianët që humbin jetën nga rrufeja në Indi çdo vit. Rrufetë kanë vrarë më shumë se 100,000 njerëz në vend midis viteve 1967 dhe 2019, sipas të dhënave zyrtare. Kjo është më shumë se një e treta e vdekjeve të shkaktuara nga rreziqet natyrore gjatë kësaj periudhe.
Të mbijetuarit mund të duhet të jetojnë me simptoma të tilla si dobësi, marramendje dhe humbje të kujtesës. Zyra meteorologjike e Indisë filloi parashikimet e rrufesë tre vjet më parë raporton gazetari Soutik Biswas i “BBC-së”. Aplikacionet celulare tani gjurmojnë rrufetë.
Njerëzit sinjalizohen nga vullnetarët e radios, televizionit dhe megafonit. Një nismë trevjeçare e quajtur Lightning India Resilient Campaign po punon shumë për të rritur ndërgjegjësimin në fshatrat e prirur ndaj rrufesë dhe për të zvogëluar vdekjet. Por edhe numri i rrufeve është rritur ndjeshëm.
India regjistroi më shumë se 18 milionë goditje rrufeje midis prillit 2020 dhe marsit 2021, sipas një studimi nga Këshilli jofitimprurës i Promovimit të Sistemeve të Vëzhgimit të Rezistencës ndaj Klimës. Kjo ishte një rritje prej 34% krahasuar me një periudhë të ngjashme gjatë vitit të kaluar. Të dhënat satelitore të mbledhura nga Instituti Indian i Meteorologjisë Tropikale tregojnë gjithashtu se numri i rrufeve ishte “rritur me shpejtësi” midis 1995 dhe 2014.
Shkencëtarët thonë se kërcënimi nga ndryshimet klimatike po çon në rritjen e aktivitetit të rrufesë. Rritja e temperaturave të sipërfaqes së tokës dhe detit ngroh ajrin sipër dhe vë në dispozicion më shumë energji për të nxitur stuhitë nga ku burojnë vetëtimat. Një studim nga shkencëtarët në Universitetin e Kalifornisë, Berkeley, tha se goditjet e rrufesë në SHBA mund të rriten me 12% për çdo shkallë rritëse së temperaturave mesatare. Në Indi, urbanizimi në rritje dhe humbja e mbulesës së pemëve ka çuar në rritjen e temperaturave.
India synon të zvogëlojë numrin e vdekjeve nga rrufeja në më pak se 1200 në vit deri në vitin 2022. Vullnetarët po mbajnë kampe ndërgjegjësimi dhe u thonë njerëzve në fshatrat e largëta të qëndrojnë brenda dhe të shmangin vrapimin në fusha të hapura për të marrë bagëtitë që kullosin gjatë stuhive. Ata u thonë të mos mblidhen nën pemë dhe të qëndrojnë larg linjave të energjisë elektrike dhe gardheve metalike.
Rruga Press