Si ndikon diplomacia shiite e Iranit në politikën e jashtme të Republikës Islamike
Si vendi më i madh me shumicë shiite, Irani ka ndjekur një politikë të jashtme të bazuar në mbështetjen dhe zgjerimin e pranisë së tij në ato vende të rajonit që kanë komunitete të rëndësishme shiite. Rezultatet e zgjedhjeve legjislative të Irakut më 10 tetor i japin fitoren bllokut të klerikut shiit Muqtada al-Sadr, i cili mban numrin më të madh të vendeve në parlament.
Lista e kandidatëve të Al Sadr kryeson rezultatet, përpara listës së Aleancës Fatah, e udhëhequr nga Hadi al-Ameri dhe e përbërë nga partitë e lidhura me Forcat e Mobilizimit Popullor, një grup milicish shiite kryesisht pro-iraniane. Megjithatë, asnjë nga blloqet politike nuk duket se ka fituar shumicën në parlament. Kjo do t’i detyrojë ata të negociojnë me partitë e tjera për të emëruar një kryeministër. Udhëheqësi shiit, i njohur për drejtimin e milicisë që luftoi kundër pushtimit amerikan që përmbysi diktatorin Sadam Husein, kundërshton çdo lloj ndërhyrjeje në vendin e tij. Ai madje ka qenë i shpejtë për të kritikuar Iranin për përfshirjen e tij në politikën irakiane. Në këtë pikë, ajo që është e qartë është se Irani ka një rol të rëndësishëm për të luajtur në politikën irakiane, një vend i karakterizuar nga diversiteti fetar dhe rritja e rëndësisë së shumicës shiite që nga rënia e Sadam Huseinit në 2003. Megjithatë, brenda situatës aktuale, lind një pyetje e rëndësishme: Si ndikon diplomacia shiite e Iranit, në politikën e jashtme të Republikës Islamike në vendet me komunitete të mëdha shiite si Iraku?
Koncepti i fesë në politikën e jashtme iraniane
Irani përdor karakteristika specifike historike dhe kulturore për ta bërë fenë pjesë të politikës së tij të jashtme në vendet me komunitete të mëdha shiite. Ky mendim i politikës së jashtme bazohet në një koncept të caktuar të drejtësisë, ku Islami politik iranian, merr parasysh trashëgiminë fetare-filozofike të shiizmit dhe idenë e tubimit kundër padrejtësisë.
Për më tepër, është me rëndësi të përmendet roli i Republikës Islamike, si një fuqi anti-status quo, kundër sistemit aktual ndërkombëtar, i cili shihet si një sistem i imponuar nga Perëndimi. Prandaj, drejtësia mund të konsiderohet si një fill i vazhdueshëm, që është mbajtur në politikën e jashtme të Iranit që nga themelimi i Republikës Islamike në vitin 1979, duke treguar dëshirën e vazhdueshme për të ruajtur vlerat e revolucionit, si dhe figurën e Liderit Suprem si mishërimi i idealeve revolucionare.
Diplomacia shiite e Iranit ndaj Irakut
Roli i Iranit si mbrojtës i shiitëve dhe vendeve të tij të shenjta, është një aspekt i rëndësishëm i politikës së tij të jashtme, megjithatë ky nuk është konsiderata e vetme për shtrirjen e tij rajonale. Duke iu referuar ndikimit të Iranit në Irak, shqetësimi kryesor gjatë viteve të fundit ka qenë mbajtja e ISIS-it sa më larg kufijve të tij, si dhe ofrimi i mbështetjes për milicitë shiite që luftojnë kundër tyre.
Shteti Islamik dhe grupet e tjera ekstremiste sunite në rajon përqafuan narrativat sektare, duke çuar në masakrën e shiitëve. Këto organizata ekstremiste sunite që veprojnë në Irak paraqesin një kërcënim për mbijetesën e Iranit dhe shpjegojnë praninë e forcave speciale iraniane dhe këshilltarëve ushtarakë në tokën irakiane. Pavarësisht thirrjeve për identitetin shiit nga Republika Islamike, prania e Iranit në Irak ka gjithashtu arsye të forta gjeopolitike dhe strategjike për të mbrojtur interesat e tij dhe sigurinë kombëtare, pasi vendosja e tyre taktike në Irak është kryesisht e motivuar nga konsideratat politike kundër ndërhyrjes saudite dhe qëllimet e grupet ekstremiste kundër komuniteteve shiite dhe, në përputhje me rrethanat, kundër Iranit.
Megjithatë, feja mund të luajë vërtet një rol të dobishëm në tërheqjen e luftëtarëve vullnetarë për të ndihmuar në mbrojtjen, jo vetëm të vendeve të shenjta shiite të pranishme në Irak, por të gjithë komunitetit shiit. Ajo që mund të vërehet në këtë ndërhyrje është se Irani përdor mbulesat fetare si arsye për veprimet e tij dhe përdor lidhjet e tij transnacionale në mënyrë instrumentale. Prandaj është çështje kohe të shihet se si kjo do të ndikojë në legjislaturën e re në Irak dhe në stabilitetin e vetë vendit.
© Rruga Press
